10 تکنیک عکاسی مفید که می توانید هر روز استفاده کنید

در این مطلب لنزک شما را با ۱۰ تکنیک عکاسی که می توانید در ثبت عکس های هر روزه خود از آنها استفاده کنید آشنا می کنیم.

قانون یک سوم

قانون یک سوم یک قاعده ترکیب بندی بسیار پرکابرد است که به شما در ثبت عکس هایی با ترکیب بندی مناسب کمک می کند. در گذشته، برای به کار بردن این قاعده، عکاس باید صحنه را در ذهن خود به سه قسمت مساوی (سه قسمت افقی و سه قسمت عمودی) تقسیم می کرد. اما امروزه بیشتر دوربین ها دارای یک مد نمایشی «قاعده یک سوم» هستند که تقسیم بندی مذکور را، به صورت خطوطی متقاطع (Grid) بر روی تصویر LCD دوربین ( و یا حتی نمایاب دوربین) نمایش می دهد. تنها چیزی که می ماند این است که با تنظیم و جابجایی دوربین، خطوط مهم صحنه (به طور مثال خط افق) را با یکی از خطوط اصلی Grid منطبق کرده و عناصر اصلی صحنه را در یکی از نقاط تقاطع خطوط افقی و عمودی قرار دهیم.

با این که روش یک سوم ، به عنوان یک «قاعده» شناخته شده است، اما لزوما در همه شرایط نیازی به پیروی از آن نیست. به عنوان مثال در بعضی از عکسها لازم است که ترکیب بندی یکنواخت باشد و سوژه به جای آنکه در محل تقاطع خطوط یک سوم باشد، در مرکز عکس قرار گیرد. یا این که در بعضی عکسها بهتر است سوژه در گوشه تصویر (یا نزدیک لبه های تصویر) قرار گیرد. نکته مهم در همه این موارد، این است که شما هنگام عکاسی به ترکیب بندی صحنه توجه داشته باشید و نهایتا اگر مناسب دانستید، می توانید از قاعده یک سوم استفاده کنید.

از نسبت تصویر (aspect ratio) استفاده کنید

به نسبت پهنا (عرض) به ارتفاع یک فریم یا تصویر نسبت تصویر (aspect ratio) گفته می شود. با این که ممکن است برای بسیاری از عکس ها، نسبت تصویر پیش فرض دوربین ( که ۳:۲ یا ۴:۳ است) مناسب باشد، اما استفاده از نسبت تصویر های دیگر نیز می تواند در تاثیرگذاری عکس های شما مفید باشد و آن ها را بهبود بخشد.

بهتر است به جای آزمایش و خطا در تغییر نسبت تصویر عکس با ابزار برش/کراپ (در مرحله ویرایش عکس)، قبل از ثبت صحنه مورد نظر، در مورد aspect ratio مناسب عکس بیندیشید.

در بسیاری از دوربین ها، می توان نسبت تصویر عکس را از داخل خود دوربین تغییر داد، اما بهتر آن است که برای این کار، حالت ثبت عکس دوربین را بر روی ثبت همزمان JPEG و RAW تنظیم کنید. در این صورت اطلاعات کامل عکس (بدون برش و تغییر نسبت ابعاد عکس) در فایل RAW ذخیره شده تا امکان برش عکس را در مرحله ویرایش داشته باشیم، در حالی که نتیجه تغییر نسبت تصویر در دوربین، در عکس JPEG ما مشخص خواهد بود.

مزیت اصلی این کار در این است که می توانید عکس خود را در نسبت تصویر انتخابی مشاهده کنید و برای بهتر کردن ترکیب بندی، سوژه یا دوربین را جابجا کنید. در حالی که اطلاعات مربوط به صحنه کامل از بین نرفته و در فایل RAW ذخیره می گردد.

امتحان نسبت ابعاد دیگر ( مثل نسبت ابعاد مربعی یا ۱۶:۹) در عکسها نیز کار لذت بخشی است و درک شما از ترکیب بندی را افزایش می دهد.

نورسنجی نقطه ای – Spot Metering

دوربین های دیجیتال امروزی، دارای سیستم های نورسنجی پیچیده ای هستند که نوردهی مناسب را بر اساس محاسبه متوسط نورهای خوانده شده از نقاط مختلف صحنه تنظیم می کنند و در این کار معمولا بسیار خوب عمل می کنند.

اما برای تنظیم نوردهی در صحنه های با کنتراست بالا (وقتی سوژه بسیار روشن یا بسیار تاریک باشد) معمولا نورسنجی نقطه ای به کار می رود. نورسنجی نقطه ای، میزان نور دریافتی از یک نقطه کوچک از صحنه را اندازه می گیرد، که این نقطه معمولا مرکز کادر، یا نقطه فعال فوکوس اتوماتیک یا AF است.

برای فعال شدن مد نورسنجی نقطه ای، به تنظمیات نورسنجی (metering) دوربین رفته و مد نورسنجی را بر روی نقطه ای (spot) انتخاب می کنیم. در استفاده از این مد، معمولا یک ناحیه با شدت روشنایی متوسط/ تن میانی (Midtone) از صحنه را در نظر میگیرند تا دوربین میزان نوردهی را بر اساس مقادیر خوانده شده از ان نقطه، بدون در نظر گرفتن نواحی روشن یا تاریک دیگر موجود در صحنه، تنظیم کند.

هر چه بیشتر از مد نورسنجی نقطه ای در دوربین خود استفاده کنید، درک نوردهی و خواندن مقادیر آن برای شما آسانتر خواهد شد.

تراز سفیدی سفارشی Custom White Balance

در عکاسی با فرمت RAW، فایل RAW حاوی تمام اطلاعات عکس جهت تنظیم تراز سفیدی دوربین پس از ثبت عکس است. اما اگر با فرمت JPEG عکاسی می کنید و می خواهید که رنگهای ثبت شده از عکس در دقیق ترین حالت خود باشند، بهتر است از مد تراز سفیدی سفارشی (Custom) استفاده کنید.

نحوه تنظیم تراز سفیدی سفارشی بین دوربینهای مختلف متفاوت است. اما اساس کار آن یکسان است: از یک سوژه با رنگ خنثی (مثل کارت خاکستری – Gray card) در همان تنظیمات نوری سوژه اصلی خود عکس گرفته و به دوربین می گویید که از این تصویر به عنوان مرجع تراز سفیدی استفاده کند. بعد از انجام این تنظیم، رنگ عناصر موجود در عکس، واقعی ثبت خواهد شد.

برای ایجاد لایه رنگی یا ناخالصی رنگی (color cast) دلخواه در عکس هم می توانید از مد سفارشی تراز سفیدی استفاده کنید. برای این کار مرجع تراز سفیدی خود را اجسامی با رنگ غیر خنثی قرار دهید. به عنوان مثال استفاده از یک سوژه با رنگ آبی سرد، موجب ایجاد عکس هایی با فام (Hue) زرد و گرم می شود که برای عکاسی از طلوع آفتاب مه دار بسیار مناسب است.

استفاده از فلاش

بسیاری از عکاسان تمایلی به استفاده از فلاش در عکس های خود ندارند، اما اگر بتوان بر استفاده از فلاش مسلط شد، تاثیر چشم گیری بر ثبت عکسهایتان خواهد داشت. استفاده از فلاش بیرون جهنده تعبیه شده بر دوربین، معمولا خوشایند عکاسان نیست و آن را برای کارهای حرفه ای مناسب نمی دانند. با این که درست است که فلاش اکسترنال معمولا نتایج بهتری را ایجاد می کند، اما باز هم فلاش خود دوربین برای پرکردن بعضی سایه ها یا انداختن درخششی روی چشم بسیار مفید است.

استفاده از فلاش اکسترنال هم کار پیچیده ای نیست. بسیاری از فلاش های اکسترنال موجود در بازار با سیستم نورسنجی دوربین های مختلف (جهت ایجاد نوردهی متناسب در عکس) همخوانی دارند.

وقتی که استفاده از فلاش را در ثبت عکس های خود شروع کنید، از آزمایش کردن تنظیمات مختلف و بازی کردن با آنها لذت خواهید برد. فقط کافی است آن را امتحان کنید. استفاده از فلاش، فقط برای روزهای خاص و مناسبتهای خاص نیست.

کنترل عمق میدان

تعیین اندازه دیافراگم دوربین، در نحوه ثبت عکس شما تاثیر چشم گیری دارد. باز کردن دیافراگم (مثلا تنظیم آن بر f/2.8) باعث ایجاد عمق میدان کم در عکس می شود، در حالی که بستن دیافراگم (مثلا f/16) عمق میدان را افزایش می دهد.

عمق میدان را از طریق تغییر فاصله سوژه و فاصله کانونی نیز می توان تغییر داد.نزدیکتر شدن به سوژه یا افزایش فاصله کانونی لنز، موجب کاهش عمق میدان می شود. دور شدن از سوژه یا استفاده از فاصله کانونی کوتاه تر موجب افزایش عمق میدان می شود. پس اگر دفعه‌ بعدی بخواهید جهت بهتر شدن ترکیب بندی لنز دوربین را عوض کنید به تاثیری که در عمق میدان شما می گذارد فکر کنید و در صورت لزوم، دیافراگم و یا فاصله عکاسی را تنظیم کنید.

HDR طبیعی

عکاسان فیلمی معمولا از فیلترهای کاهنده نور تدریجی یا graduated ND برای ایجاد تعادل میان روشنایی آسمان و زمین در عکسهای منظره استفاده می کنند. اما عکاسان دیجیتال برای این کار، انتخاب دیگری هم دارند: می توان با ثبت دو یا سه عکس از همان صحنه در نوردهی های مختلف و بعد ترکیب این عکس ها، یک عکس با دامنه های روشنایی و رنگی بیشتر ایجاد کرد.

این روش، به عکاسی اچ دی آر (HDR) یا دامنه رنگی بالا High Dynamic Range معروف است و انجام آن، معمولا منجر به ایجاد عکسهایی با هاله های زیاد، بدون تن رنگی سیاه و سفید و رنگ های روشن می شود. اما این روش را بر ای مقاصد ساده تر (ایجاد تعادل میان جزئیات نواحی روشن و تاریک عکس) نیز می توان اجرا کرد.

به این صورت که با ثبت دنباله ای از ۲ یا ۳ عکس و تغییر نوردهی به اندازه ۱ تا ۳ پله در هر عکس، سپس ترکیب این عکس ها با هم، می توان تصویری ایجاد کرد که هم در هایلایت و هم در سایه ها دارای جزئات کافی باشد.

عکس ها را می توان در هر نرم افزار ویرایشی که از قابلیت لایه ها (layers) پشتیبانی می کند ترکیب کرد. فقط کافی است که عکس ها را وارد نرم افزار کرده، آنها را به صورت لایه به روی هم انداخت و با کاهش شفافیت برخی از نواحی لایه ها (ماسک کردن)، جزئیات مختلف عکس ها را با هم ترکیب کنیم. این کار، منجر به نمایش بهتر جزئیات و تغییرات تن در سایه ها و هایلایت های صحنه یا عکس می شود.

با استفاده از این تکنیک عکاسی، دیگر در عکس های منظره ما آسمان بیش از حد روشن یا تیره دیده نمی شود. چراکه یک عکس را مناسب با آسمان نوردهی کرده ایم و عکس های دیگر را بر اساس زمین و باقی صحنه. بعد از گرفتن این عکس ها و ترکیبشان عکسی خواهیم داشت که در تمامی قسمت ها دارای نوردهی صحیح و جزئیات است.

عکاسی از اشکال هندسی

عکاسان در زمانهای قدیم، از دوربینهایی استفاده می کردند که صحنه در آن ها به صورت وارون دیده می شد. این دوربین ها به درک بهتر آنها از ترکیب بندی کمک می کرد، چرا که صحنه را به عنوان مجموعه ای از اشکال می دیدند تا مجموعه ای از اشیاء شناخته شده. بنابراین مشاهده و دقت در شکلهای ایجاد شده توسط سوژه و اشیای اطراف آن، می تواند به بهتر کردن ترکیب بندی عکس کمک کند.

صحنه های شهری و سایه ها برای شروع عالی هستند، البته این برای عکاسی پرتره و اشیای بی جان نیز صادق است.

فوکوس با فاصله ابرکانونی – hyperfocal

فوکوس کردن با فاصله ابرکانونی (hyperfocal) یک روش برای استفاده مفید از عمق میدان، در یک دیافراگم و فاصله کانونی معین است. این تکنیک بر پایه این اصل استوار است که عمق میدان، در پشت نقطه فوکوس، بیش از جلوی نقطه فوکوس امتداد می یابد (تقریبا دوبرابر). بر پایه همین اصل، جداول و اپلیکیشن هایی برای موبایل به وجود آمده اند که می توان با استفاده از آنها بهترین فاصله فوکوس را، در اندازه دیافراگم، فاصله سوژه، فاصله کانونی و ابعاد سنسور معین تعیین نمود.

با این حال، بدون وجود نرم افزار و جدول هم می توانید با فوکوس کردن در عمق تقریبی یک سوم از صحنه ای که می خواهید واضح بیفتد، فاصله فوکوس لازم را تخمین بزنید. این کار به شما اطمینان می دهد که بیشتر بخشهای پس زمینه و پیش زمینه در فوکوس و واضح هستند و از «هدر رفتن» عمق میدان در اثر فوکوس بر یک جسم در فاصله خیلی دور جلوگیری می کند.

۱۰

عکاسی سیاه و سفید

بسیاری از عکاسان، بعد از عکاسی و در مرحله ویرایش، به فکر تبدیل عکس خود به سیاه و سفید می افتند. اما اگر قبل از ثبت عکس در نظر داشته باشید که می‌خواهید نتیجه نهایی سیاه و سفید باشد یا رنگی، موفق تر عمل خواهید کرد. بهترین راه برای این کار، تنظیم دوربین برای ثبت JPEG و RAW به طور همزمان، و سپس انتخاب مد monochrome یا تک رنگ در تنظیمات رنگ عکس دوربین است. این حالت به شما امکان ثبت تمام اطلاعات رنگی عکس در فایل RAW را می دهد تا در مرحله ویرایش، بتوانید تنظیمات و تبدیل رنگ لازم را انجام دهید. اما عکس JPEG ای که می گیرید را به صورت سیاه و سفید ثبت می کند.

اگر برای دیدن صحنه از SLR خود در حالت live view یا LCD دوربین کامپکت استفاده می کنید، می توانید پیش نمایش صحنه را نیز در حالت سیاه و سفید مشاهده کنید.