رولان بارت معتقد بود تصاویر بر دو قِسم هستند: استودیوم (Studium) و یا پونکتوم (Punctum). او می گفت: عکس های استودیوم پیام خاصی ندارند، یک جور واسطه بیانی اند. مثلا این عکس ها اگر هدفشان نشان دادن زیبایی است، این هدف را به خوبی انجام می دهند و دیگر کارشان تمام است. اما تصاویر پونکتوم فراتر از کادر هستند. در شما حسی زنده می کنند یا معنایی را دنبال می کنند. در ادامه مطلب با هر یک از این مفاهیم بیشتر آشنا می شوید و مثال هایی را بررسی می کنیم.
همانطور که گفتیم عکس های استودیوم پیام خاصی ندارند، یک جور واسطه بیانی اند. مثلا این عکس ها اگر هدفشان نشان دادن زیبایی است، این هدف را به خوبی انجام می دهند و دیگر کارشان تمام است. در چهارچوب کادر زیست می کنند و پایان می یابند.
اما
تصاویر پونکتوم فراتر از کادر هستند
در شما حسی زنده می کنند
یا معنایی را دنبال می کنند
یا معمایی طرح می کنند
یا سوالی می پرسند
یا جوابی می دهند
یا آگاهی ایجاد می کنند
یا به چیزی دیگر ارجاع می دهند
احتمالا بارت معتقد بود عکس های پونکتوم دارای ارزش بالاتری نسبت به تصاویر استودیوم هستند
البته
گاهی شما در مواجهه با تصاویر دچار اشتباه می شوید.
اطلاع از
وضعیت اجتماعی
شرایط سیاسی
فرهنگ ها
خرده فرهنگ ها
ادبیات
اساطیر یونان
روانشناسی
جامعه شناسی
فیلم شناسی
و
…
به شما کمک می کند بتوانید لایه زیرین تصاویر را کشف کنید.
به چهار عکس زیر نگاه کنید و حدس بزنید کدام استودیوم و کدام پونکتوم است
حالا متن زیر را بخوانید:
عکس اول
این یک عکس استودیوم است.
کارش نشان دادن جذابیت های یک غذاست.
اصطلاحاً یک شاتِ مُعَرِف است.
فقط یک واسطه بیانی است.
عکس دوم
شما را درگیر حالت چهره ماهی می کند.
نا خودآگاه احساسی در شما زنده می شود.
قصاوت می کنید.
فکر می کنید.
و
…
شما و عکس تان از کادر بیرون زده اید.
عکس سوم
استودیوم یا پونکتوم؟؟؟؟؟
سخت شد
واقعیت این است که عکس سوم یک عکس پونکتوم است، اما اطلاعات ناکافی ما باعث می شود از سطح عکس فراتر نرویم. این عکس یکی از عکس های یک مجموعه عکس مطرح در تاریخ عکاسی است.
عکس هایی که از دلِ رمان ها بیرون آمده.
این عکس، برداشت هنرمند از غذای اولیور توییست در یتیم خانه است!
حالا این عکس پونکتوم است
عکس چهارم
شما بگویید ؟!
این عکس آخرین وعده ی غذاییِ یک اعدامی است.
از مجموعه عکسی با همین عنوان.
آخرین غذای دوازده زندانی اعدامی.
نویسنده: محمدرضا معصومی (سایت – اینستاگرام)
لطفا نظرتان در مورد مطلب را در اینجا مطرح نمایید. اگر سوالی دارید، در بخش پرسش و پاسخ مطرح نمایید.