آموزش عکاسی با سیستم فوکوس خودکار دوربین

اگر به دنبال ثبت عکس های واضح و شارپ هستید، این آموزش فوکوس خودکار برای شماست. در این مقاله با انواع فوکوس خودکار (Autofocus یا AF) مثل فوکوس تشخیص فاز و تشخیص کنتراست آشنا شده، مُد های فوکوس خودکار و تنظیمات فوکوس خودکار دوربین های نیکون و کانن را بررسی کرده و عکاسی با سیستم فوکوس خودکار دوربین را آموزش می دهیم.

آیا تا به حال پیش آمده که بعد از یک جلسه عکاسی در مورد عکس هایی که گرفته اید احساس اطمینان داشته باشید، اما بعد از بررسی دقیق تر متوجه شده باشید که اکثر تصاویر به میزان کم یا زیاد، عقب یا جلو فوکوس شده اند؟ اگر اینطور است، این مقاله قطعا برای شماست!

چشم های من ناخودآگاه به سمت تصاویر به وضوح شارپ و دارای جزئیات کشیده می شوند، چون من در جوانی کارهای برخی عکاسان خبری مانند گوردن پارکز، دایان آربوس، الیوت ارویت، و یوجین ریچاردز را بررسی و مطالعه می کردم.

این عکاسان نه تنها محتوای حقیقی و دیدنی (لحظات) را ثبت می کردند، بلکه این کار را با چنان تیزهوشی و فراست تکنیکی انجام می دادند که حواس بصری مرا غلغلک می داد و ستون فقرات مرا به لرزه می انداخت. من می خواستم تصاویری ایجاد کنم که به اندازه همان تصاویری که می پرستیدم، تمیز و فریبنده باشند.

فوکوس خودکار در عصر تکنولوژی دیجیتال مدرن، امکان ثبت سریع سوژه را فراهم می کند، اما این تکنولوژی در هنگام گرفتن تصاویر در محیط های پر هرج و مرج یا شرایط نامطلوب – و به طرز شگفت آوری، حتی در شرایط ایده آل – گاهی اوقات منجر به ایجاد نتایج بی ثبات و غیر قابل اطمینانی می شود.

قصد من از نوشتن این مقاله، بحث در مورد فوکوس خودکار (AF) است: این که چگونه کار می کند، و مُدها و نقاط AF مختلف موجود، برای اطمینان از فوکوس باثبات تر حتی در چالش برانگیزترین شرایط.

سیستم های فوکوس خودکار فوق العاده پیچیده هستند و توضیح نحوه دقیق کار آنها خیلی طول می کشد و باعث گیج شدن ما می شود. بنابراین در اینجا توضیح مختصری در مورد دو نوع مُد فوکوس خودکار ارائه می دهم.

فوکوس تشخیص فاز

فوکوس تشخیص فاز (Phase detection) در DSLR ها بیشتر رایج است و از چیزی که تحت عنوان تقسیم کننده پرتو (beam-splitter) شناخته می شود، استفاده می کند. تقسیم کننده پرتو، نور (تصویر) را به سمت دو میکروسنسور متفاوت هدایت می کند، در نتیجه دو تصویر جداگانه و یکسان ایجاد می شوند. این دو تصویر به طور خودکار با استفاده از نرم افزار داخلی دوربین، هم تراز می شوند (در فوکوس قرار می گیرند).

اگر تا به حال از یک دوربین فیلم خور قدیمی تر با لنزهای فوکوس دستی استفاده کرده باشید، ممکن است به یاد بیاورید که چطور یک تصویر یا صحنه به صورت دو بخشی در مرکز منظره یاب ظاهر می شد، و فوکوس با هم تراز کردن دو تصویر تراز نشده به دست می آمد. تشخیص فاز نیز به همین روش کار می کند.

فوکوس تشخیص کنتراست

فوکوس تشخیص کنتراست (Contrast detection) مسلما دقیق تر از تشخیص فاز است، به خصوص هنگام عکاسی از سوژه های (پرتره های) کلوزآپ با یک دیافراگم باز (به عنوان مثال، f/1.4-f/2.8). تکنولوژی پشت آن سبک تر و ارزان تر است. سیستم های AF تشخیص کنتراست بیشتر در دوربین های بدون آینه کوچکتر و سبک تر مشاهده می شوند.

تشخیص فاز قوی تر و گران تر است، اما در مورد سوژه های در حال حرکت یا متحرک غیر قابل پیش بینی، سریع تر و قابل اطمینان تر نیز هست. مکانیزم تشخیص کنتراست بسیار ضعیف تر، سبک وزن تر و ارزان تر است، اما این سیستم به طور قابل توجهی آهسته تر و کُندتر از تشخیص فاز است.

برای این مقاله، من بر سیستم های DSLR تمرکز می کنم (قصدم قیاس نیست)، چون آنها – در حال حاضر – برای عکاسی اکشن سریع و کم نور (به عنوان مثال، عکاسی خبری، ورزشی، حیات وحش، و مراسم عروسی) نقطه اتکاء هستند.

من با هر دو سیستم کانن و نیکون زیاد کار کرده ام (هر کدام از آنها نقاط قوت و ضعف خودش را دارد)، اما طبق تجربه شخصی من، نیکون در زمینه به دست آوردن فوکوس سریع و دقیق در شرایط نامطلوب و نور کم با سوژه های در حال حرکت، بهتر است.

من اغلب با استفاده از نور موجود، لنزهای ثابت، و دیافراگم های باز – معمولا بین f/1.4 و f/2.8 – عکس می گیرم. در مورد ثبت لحظات کلیدی برای مشتریان مراسم عروسی، احتمال از دست دادن عکس ها بسیار زیاد است.

من به سرعت و دقت و تلاش برای ثبات نیاز دارم. من باید بتوانم آن لحظات تعیین کننده را همانطور که نمایان می شوند ثبت کنم، اما تصاویر شارپ نیز می خواهم. هیچ چیزی بیشتر از ثبت یک محتوای عالی که کمی خارج از فوکوس باشد، مرا ناامید نمی کند.

مسئله فوکوس دقیق، هنگام فوکوس بر روی سوژه های نزدیک به لنز یا هنگام استفاده از لنزهای سریع با دیافراگم های باز، حتی بیشتر برجسته می شود. در این موارد، درک کامل و جامع مُدهای فوکوس خودکار و نقاط AF دوربینتان از هر چیزی مهم تر است.

هنگام ثبت سوژه های ثابت یا دارای حرکت آهسته، من با AF-S بهترین نتایج را به دست می آورم. من از نقطه فوکوس مرکزی دوربین استفاده می کنم، که دقیق ترین و قابل اطمینان ترین نقطه فوکوس خودکار (AF) محسوب می شود. من فوکوس را با نقطه AF مرکزی به دست آورده و قفل می کنم، سپس دوباره سریع ترکیب بندی می کنم و عکس می گیرم.

دوربین های امروزی مجهز به نقاط فوکوس خودکار (AF points) زیادی هستند. بسته به این که از چه مدل دوربینی استفاده می کنید، می توانید تا ۱۵۳ نقطه را انتخاب کنید. نقاط AF معمولا زمانی که دکمه کنترل شاتر تا نیمه فشار داده می شود، با رنگ قرمز یا سبز، روشن می شوند.

مُدهای فوکوس (هم برای نیکون و هم کانن)

(AF-A)Autofocus Automatic در نیکون | AI Focus AF در کانن

در مُد (AF-A)Autofocus Automatic ، دوربین صحنه را تحلیل و بررسی کرده و تعیین می کند که از کدام نقطه/نقاط AF استفاده کند. بر اساس این که سوژه حرکت می کند یا ثابت است، برای به دست آوردن فوکوس، به طور خودکار بین AF-S و AF-C جابجا می شود.

Single Servo AF (AF-S) در نیکون | One-Shot AF در کانن

در مُد Single-Servo AF (AF-S)، نقطه AF انتخاب شده فوکوس را بر روی سوژه قفل می کند، تا زمانی که دکمه کنترل شاتر تا حدی فشرده باقی بماند. قفل فوکوس معمولا با روشن شدن یک دایره توپر در منظره یاب نشان داده می شود.

هنگامی که فوکوس به دست آمد و قفل شد، صحنه مجددا بدون از دست دادن فوکوس بر روی سوژه(های) انتخابی ترکیب بندی می شود. این مُد AF برای سوژه هایی که ثابت هستند، ایده آل است.

Continuous Servo AF (AF-C) در نیکون | AI Servo AF در کانن

در فوکوس Continuous Servo AF (AF-C)، دوربین به فوکوس کردن (و تنظیم فوکوس) بر روی نقطه AF انتخاب شده ادامه می دهد، تا زمانی که شاتر فعال شود. این مُد AF برای سوژه های در حال حرکت ایده آل است.

مُد AF Area (نقاط AF)

علاوه بر این مُدهای فوکوس، دوربین های DSLR نیکون و کانن مجهز به نقاط AF متعدد و گزینه های مُد ناحیه AF می باشند.

مُدهای AF Area در نیکون

نیکون به شما اجازه می دهد تا گزینه های مُد ناحیه AF زیر را انتخاب کنید:

Single Point – عکاس یک نقطه AF تنها را به صورت دستی تعیین می کند، و دوربین در نقطه AF انتخاب شده بر روی سوژه فوکوس می کند، که برای سوژه های ثابت بهترین گزینه است.

Dynamic Area – عکاس نقطه AF را به صورت دستی تعیین می کند، مانند Single Point AF (بالا). با این حال، اگر سوژه حرکت کرده و ناحیه نقطه AF انتخاب شده را ترک کند، دوربین بر اساس نقاط AF اطراف تنظیم می شود و مطابق با آن مجددا فوکوس می کند. این گزینه برای سوژه هایی که به طور غیر قابل پیش بینی حرکت می کنند، بهتر از همه عمل می کند.

Auto – دوربین تعیین می کند که کدام نقطه AF شامل سوژه است و به طور خودکار فوکوس می کند.

۳D – عکاس نقطه AF را به صورت دستی تعیین می کند. هنگامی که دکمه کنترل شاتر تا حدی فشرده می شود، و دوربین فوکوس را به دست می آورد، عکاس صحنه را دوباره ترکیب بندی می کند، و دوربین به صورت خودکار به یک نقطه AF جدید جابجا می شود تا فوکوس را برای سوژه انتخاب شده حفظ کند.

مُدهای AF Area در کانن

گزینه های AF Mode کانن بسیار شبیه به نیکون هستند، اما بیشتر مبتنی بر گروه های نقاط AF برای دستیابی به فوکوس می باشند.

AF Point Expansion – این مُد به شما اجازه می دهد تا برای سوژه هایی که در حال حرکت هستند یا کنتراست زیادی برای به دست آوردن فوکوس سریع ندارند، یک نقطه AF اولیه را همراه با ۴ یا ۸ نقطه AF دیگر در اطراف آن انتخاب کنید.

Zone AF – این گزینه خوشه ای از ۹ یا ۱۲ گروه نقطه AF قابل حرکت برای دستیابی به فوکوس بر روی نزدیکترین سوژه ای که در ناحیه انتخابی شما قرار می گیرد، فراهم می کند.

Auto AF Point Selection – در این مُد، تمام نقاط AF فعال هستند و بسیار شبیه به مُد ۳D AF نیکون، فوکوس را ردیابی می کنند.

اگر شما هم مثل من باشید، این گزینه ها می توانند هیجان انگیز، اما فوق العاده سخت باشند. بنابراین، از شما می خواهم که یک نفس عمیق بکشید و ادامه مطلب را بخوانید. چون در ادامه در مورد کاربردهای عملی و استفاده از این اطلاعات در محل عکاسی صحبت می کنم.

من در درجه اول یک عکاس پرتره و مراسم عروسی هستم که وسواسش برای ایجاد تصاویر شارپ به تجربیات زیادی در طول ۲۰ سال فعالیت حرفه ای اش منجر شده است. من با هر ترکیب بدنه DSLR و لنزی که بتوانید تصور کنید کار کرده ام و چیزی که می خواهم به شما بگویم یک راز نیست؛ یک تاییدیه است.

کالیبراسیون لنز

اول، من بهترین فوکوس و وضوح تصویر خود را با استفاده از لنزهای اختصاصی ثابت به دست آورده ام. کالیبراسیون لنز مناسب نیز در دستیابی به نتایج مطلوب با ترکیب DSLR ها و لنزهای اختصاصی – هم ثابت و هم زوم – سودمند است. کالیبراسیون لنز اولین گامی است که باید برای دستیابی به ثبات و دقت در زمینه فوکوس بردارید.

نیکون در برخی از بدنه DSLR های حرفه ای جدیدتر خود تنظیم دقیق فوکوس خودکار را ارائه می دهد (AF fine-tuning)، و من نمی توانم بگویم که چه ابزار ارزشمندی است. کانن نیز به عکاسان خود اجازه می دهد تا لنزهای حرفه ای خود را با بدنه های حرفه ای تنظیم و کالیبره کنند (AFMicroadjustment)، اما در حال حاضر این قابلیت هنوز یک فرآیند دستی است.

می دانید که هیچ ترکیب بدنه دوربین و لنزی کامل و بی نقص نیست و تمام ترکیبات بدنه/لنز می توانند از کالیبراسیون لنزهای شما نفع ببرند. شما چه یک دوربین جدیدتر داشته باشید که به شما اجازه دهد به صورت خودکار کالیبره کنید، و چه یک سیستم قدیمی تر داشته باشید و مجبور باشید کالیبراسیون لنز را به صورت دستی انجام دهید، این کار لازمه ایجاد تصاویر شارپ همیشگی است.

من در زمینه کار با نقاط AF و مُدهای AF تجربه زیادی دارم. من متوجه شده ام که فوکوس نقطه مرکزی، و Single-Servo AF (AF-S) برای اشیاء ثابت یا دارای حرکت آهسته، باثبات تر از هر ترکیب موجود دیگری از نقطه AF و مُد فوکوس است.

من ترجیح می دهم از نقطه AF مرکزی برای به دست آوردن و قفل کردن فوکوس استفاده کنم، سپس برای ثبت تصویر نهایی مجددا صحنه را ترکیب بندی کنم، به جای این که از نقاط AF که به لبه منظره یاب نزدیک تر هستند استفاده کنم. من همیشه به این روش عکس نمی گیرم، اما از طریق مقایسه فهمیده ام که این روش سریع تر و قابل اطمینان تر است و فوکوس نیز در عکس ها دقیق تر می باشد.

نقاط AF و مُدهای فوکوس دوربین شما به شدت وابسته به کنتراست موجود در صحنه می باشند. نقطه AF مرکزی کنتراست را تشخیص می دهد و در نتیجه سریع تر و دقیق تر از نقاط نزدیک به لبه منظره یاب یا تصویر، فوکوس را به دست می آورد.

علاوه بر این، نقاط AF مرکزی نقاط فوکوس متقاطع (cross-type) هستند، که قادر به فوکوس کردن به صورت خطی در دو جهت افقی و عمودی می باشند.

فوکوس بر روی سوژه های در حال حرکت

من متوجه شده ام که هنگام فوکوس کردن برای سوژه های در حال حرکت، استفاده از Continuous-Servo AF (AF-C) همراه با مُد Dynamic Area AF (نیکون) یا Zone AF (کانن)، حتی در شرایط نور بسیار کم نیز بهترین و باثبات ترین نتایج را ارائه می دهد.

به خاطر داشته باشید که مُدهای Dynamic و Zone AF اجازه انتخاب گروه های نقاط AF اعم از گروه های ۸-۴ نقطه ای را برای حفظ ردیابی فوکوس مداوم برای سوژه های در حال حرکت به شما می دهند.

هنگامی که من کمی از سوژه های در حال حرکت دورتر باشم، متوجه شده ام که عکاسی در Continuous-Servo AF (AF-C) همراه با مُد ۳D area AF (نیکون) یا Auto AF (کانن) باثبات ترین نتایج را ایجاد می کند.

به عنوان مثال، هنگامی که من از اولین رقص عروس و داماد عکس می گیرم، از مُد ۳D AF-C استفاده می کنم، چون به من اجازه می دهد تا به دوربین بگویم که می خواهم کدام سوژه(ها) در فوکوس باشند و آن فوکوس را همانطور که سوژه(ها) در کادر حرکت می کنند به طور پیوسته حفظ می کنم، یا خودم صحنه را دوباره ترکیب بندی می کنم.

عکاسی پرتره

من فکر می کنم که مهم ترین چالش های فوکوس در گرفتن عکس های پرتره یا کلوزآپ از جزئیات با لنزهای بلندتر (۵۰mm یا بزرگتر) در دیافراگم های f/1.2-f/2.8 به وجود می آیند. اینجاست که حرفه ای ها از آماتورها تفکیک می شوند.

بسیاری از عکاسان می خواهند به یک جلوه بصری برجسته (بوکه) که هنگام عکاسی از یک سوژه با دیافراگم بسیار باز (f/1.2-2.8) می بینیم دست یابند، و در چشم ها فوکوس به دست آورند. در این موارد، احتمال خطا بسیار زیاد است. گاهی اوقات شما تنها یک سانتیمتر وضوح (شارپنس) می بینید – و اگر آن را از دست بدهید، تصویر غیر قابل استفاده می شود (حداقل به نظر من).

اغلب از من سوال می شود که آیا ترفندی برای رسیدن به وضوح چشم در عکس های پرتره در چنین عمق میدان کمی وجود دارد. «ترفند» این است که بدانید تمام تجهیزات شما چطور کار می کنند. بدانید هر لنز با بدنه ای که با آن جفت شده چطور کار می کند، و هنگام عکاسی با عمق کم برای آن سوژه یا صحنه خاص، کدام نقطه AF یا مُد فوکوس بهترین نتایج را ایجاد می کند.

این مورد را در نظر بگیرید: هنگام عکاسی با لنز ۸۵mm تنظیم شده بر روی f/1.8 با سوژه ای که در فاصله ۱ متری دوربین قرار دارد، شما تنها حدود ۱٫۳ سانتیمتر عمق میدان دارید. اگر از نقطه AF مرکزی در مُد AF-S برای تنظیم، و قفل کردن فوکوس استفاده کرده، و قبل از ثبت تصویر آن را مجددا ترکیب بندی کنید، تقریبا بعید است که سطح فوکوس باریک شارپ شما در جایی که ابتدا فوکوس را قفل کردید، قرار گیرد.

این علم مثلثات پایه است.

تغییر جزئی زاویه دوربین در اثر ترکیب بندی مجدد (یا حتی نفس کشیدن)، به طور چشمگیری بر سطح فوکوس تاثیر می گذارد (آن را تغییر می دهد)، که باعث می شود گونه، بینی، یا چانه (به جای چشم ها) در فوکوس قرار گیرند.

بنابراین شما به استراتژی خلاقانه تر و موثرتری نیاز دارید، مگر این که بخواهید در تمام پرتره هایی که با یک دیافراگم کم عمق می گیرید، چشم های سوژه درست در مرکز کادر قرار گیرند.

طبق تجربه من، استفاده از Continuous Servo AF (AF-C) و انتخاب گروهی از ۴ تا ۶ نقطه Dynamic AF در نزدیکی چشم بهترین راه برای به دست آوردن وضوح چشم در این سناریو است.

با این حال، من متوجه شده ام که عکاسی در مُد Continuous Frame یا High-Speed و اعمال تنظیمات جزئی بر روی فوکوس به صورت دستی در حالی که شاتر فعال است، تنها راه مطمئن برای ثبت حداقل ۱ یا ۲ فریم است که در آن چشم ها کاملا شارپ هستند.

نتیجه گیری

فوکوس خودکار یک ابزار قدرتمند و راحت است که به پیشرفت و ارتقای عکاسی به جایی که من ۲۰ سال پیش هیچ وقت نمی توانستم تصور کنم، کمک کرده است.

با این حال، با وجود تمام چیزهای مکانیکی و ساخت بشر، هنوز هم ضعف ها و محدودیت هایی وجود دارد. از این گذشته، در مورد تخیل یا تمایلات خلاقانه ای که ما را قادر – و مجبور – به فراتر بردن آن ابزارها از محدودیت هایشان برای رسیدن به نتایج مطلوب و مورد نظر می سازد، هیچ محدودیتی وجود ندارد؛ چیزی که تنها زمانی امکان پذیر است که ما دانش نحوه کار این ابزارها را داشته باشیم.

همانطور که قبلا در این مقاله گفتم، فوکوس خودکار و سیستم های AF فوق العاده پیچیده هستند. این موضوع برای بسیاری از عکاسان – چه تازه کار و چه حرفه ای – جذابیت و ارزش زیادی دارد.

همچنین یک تکنولوژی به سرعت در حال تحول است، که به این معنی است که آنچه ما امروز می دانیم ممکن است فردا دیگر کاربردی نداشته باشد. متغیرها و عوامل زیادی بر دقت و ثبات AF تاثیر می گذارند. یک مقاله به تنهایی هیچ وقت نمی تواند به تمام این جنبه ها بپردازد.

امیدوارم که با این آموزش عکاسی توانسته باشم اطلاعات مفیدی ارائه دهم که الهام بخش شما برای بیشتر کردن مهارت هایتان باشد. ما به عنوان عکاس برای انتقال دیدگاه و صدای خود بر تکنولوژی متکی هستیم، بنابراین نه تنها مهم بلکه لازم است که تکنولوژی را درک کنیم – تا بتوانیم در هنر خود پیشرفت کنیم.

نویسنده: پاول ون هوی (Paul Van Hoy)