فرمت فایل‌های عکس

عکس خود را گرفته‌اید، حالا این عکس ها کجا می روند؟ عکس‌ها روی مموری کارت دوربین شما هستند اما سوال مهم‌تر این است که چه تعداد عکس را می‌توانیم روی مموری دوربین یا هارد کامپیوتر خود ذخیره کنیم؟ پاسخ این سوال در کیفیت عکس است. عکس ها با فرمت های مختلفی ذخیره می شوند که هر کدام از آنها بخشی از جزئیات عکس را در بر خواهند داشت و بخشی را دور خواهند ریخت. البته این اساس کار فشرده‌سازی است – حذف داده‌هایی که الزاما مورد نیاز نیستند و می‌توان از آنها صرف نظر کرد. سه فرمت اصلی عکس دیجیتال JPEG، TIFF و RAW هستند.

فشرده‌سازی فایل

فشرده‌سازی فایل اساسا از دو طریق بدون اتلاف (lossless ) و اتلاف دار (lossy) انجام می شود. آیا بعد از خارج کردن فایل از حالت فشرده (compressed) تمام اطلاعات اصلی (اورجینال) عکس قابل بازیابی است؟ پاسخ این سوال در اتلاف دار بودن یا بدون اتلاف بودن روش فشرده سازی است. در روش بدون اتلاف، تک تک بیت های فایل اصلی قابل بازیابی است. این تکنیک برای فایل های متنی مناسب است که از دست رفتن کلمات مشکل ساز می شود. فشرده سازی اتلاف دار با حذف اطلاعات اضافی فایل را کوچک می کند که قابل بازیابی نیستند. JPEG از روش اتلاف دار و فرمت عکس TIFF از فشرده سازی بدون اتلاف استفاده می کند.

JPEG

فرمت JPEG (که مخفف عبارت Joint Photographic Expert Group است) محبوب‌ترین روش ذخیره عکس است. هنگامی که در عکس‌گرفتن از JPEG استفاده می‌کنید، می‌توانید عکس‌های بیشتری روی مموری دوربین خود ذخیره کنید و حتی سریع تر انجام می شود (از نظر ذخیره کردن روی دوربین و ویرایش عکس در آینده). البته از طرفی JPEG از سه فرمت دیگر بدتر است چرا که الگوریتم فشرده سازی آن بخش عظیمی از جزئیات عکس را حذف می‌کند که قابل بازیابی هم نیست. این فرمت معمولا به میزان ۱۰:۱ یا ۲۰:۱ فشرده‌سازی می‌کند که در کیفیت عکس زیاد مشخص نیست. میزان فشرده سازی در این فرمت قابل تنظیم است که کیفیت و حجم عکس نهایی را تعیین خواهد کرد. علاوه بر این با هر بار ویرایش مجدد عکس و ذخیره‌سازی آن به صورت JPEG بخش دیگری از کیفیت از بین خواهد رفت. با وجود این، JPEG به دلیل فایل های کوچکی که تولید می کند برای بیشتر موارد عکاسی دیجیتال مناسب است.

TIFF

فرمت TIFF مخفف Tagged Image File Format است که فرمت استاندارد عکاسی به حساب می‌اید چرا که بسیار انعطاف پذیر است و از یک الگوریتم فشرده سازی بدون اتلاف استفاده می‌کند در نتیجه هیچ بخشی از تصویر به دلیل فشرده سازی از دست نخواهد رفت. فرمت TIFF به دلیل این که هیچ بخشی از جزئیات را حذف نمی کند، برای آرشیو کردن عکس ها، فرمت بسیار مناسبی به حساب می‌آید. بر خلاف JPEG قابلیت ویرایش و ذخیره سازی مجدد بدون از دست رفتن اطلاعات را نیز دارد. همچنین وقتی از نرم افزاری مثل فوتوشاپ استفاده می کنید، به لایه های ویرایش و ذخیره شده عکس دسترسی خواهید داشت. دو نوع تنظیم برای TIFF وجود دارد – ۱۶ بیتی و ۸ بیتی. نوع ۱۶ بیتی اطلاعات بیشتری برای دستکاری در نرم افزار ویرایش عکس به شما می‌دهد (مثل saturation، brightness، contrast و …) و نوع ۸ بیتی برای پرینت گرفتن و آرشیو کردن مناسب تر بوده زیرا هر کار که تا کنون روی عکس انجام داده اید (لایه ها) را حفظ کرده ولی با حجم کمتری ذخیره می کند. به صورت عمومی فایل‌های TIFF حجیم هستند و به سادگی می‌توان حجم تقریبی ۴۸ مگابایت به ازای هر عکس را برای آنها پیشبینی کرد. بزرگترین عیب این فرمت این است که اکثر دوربین‌ها به صورت مستقیم عکسی با فرمت TIFF ثبت نمی‌کنند.

RAW

فرمت RAW (معنای لغوی: خام) همین است که می‌بینید – خام، بدون پردازش و بدون هیچ دستکاری. می‌توان به آن به چشم نگاتیو تصاویر دیجیتال نیز نگاه کرد چرا که کاری را می‌کند که نگاتیو در عکاسی آنالوگ میکرد. این فایل‌ها همانند نگاتیو عکاسی نیازمند ظاهر شدن هستند یعنی باید به یک فرمت قابل مشاهده (معمولا TIFF یا JPEG) تبدیل شوند. همچنین فایل‌های RAW همانند نگاتیوهای فیلم دارای دامنه دینامیکی وسیعی هستند. چرا باید عکسی با فرمت RAW گرفته شود؟ زمانی با چنین فرمتی عکس بگیرید که می‌خواهید وقت زیادی را روی ویرایش ثانویه عکس خود بگذارید. مثلا، عکسی را درون خانه زیر نور تنگستن می گیرید، اما فراموش می کنید و حالت تعادل رنگ سفید (White balance) روی نور روز می ماند. اگر این عکس را با فرمت JPEG گرفته باشید بخش عظیمی از رنگ‌ها را از دست خواهید داد و یک تصویر قرمز/زرد بدست می آید. در JPEG نمی‌توانید این اطلاعات از دست رفته را بازگردانید و این ویرایش را مشکل کرده در نتیجه عکس مطلوبی نخواهید داشت. اما اگر این عکس به صورت RAW ذخیره شده بود، تمام داده‌های رنگی موجود بودند و می‌توانستید آن را به خوبی اصلاح و ویرایش کنید.

جمع‌بندی

سوالی که مطرح می‌شود این است: کدام فرمت؟ این تصمیمی است که باید بر مبنای نیازهای عکاسی خود بگیرید. انتخاب فرمت چیزی بیشتر از بررسی حجم عکس است. فرمت عکس به شما می‌گوید که چقدر ویرایش ثانویه در راه است. یکی از اشکالات فرمت RAW این است که استاندارد مشخصی در خصوص آن وجود ندارد و هر دوربینی به سبک خودش تصاویر RAW را ذخیره می‌کند. حرفه‌ای ها معمولا به صورت RAW عکاسی می‌کنند چرا که نیاز دارند تغییرات نامحدودی را برای راضی کردن نیاز مشتری (خودشان یا فردی که عکس را سفارش داده است) روی عکس انجام دهند. برای این که بهترین نتیجه را از RAW بگیرید باید در کامپیوتر حرفه‌ای باشید. علاوه بر این طبیعت غیر پردازش شده‌ی RAW به شما اجازه می‌دهد که گزینه‌های خود را با عرضه نرم افزار های پردازش تصویر جدید همچنان باز نگه دارید. در حالی که JPEG یکی از رایج‌ترین فرمت های عکس استفاده شده به حساب می‌آید و به شما اجازه ذخیره عکس با حجم کم و کیفیت بالا را می دهد، TIFF و RAW حجم بالایی را اشغال اما در عوض کیفیت خیلی بیشتری را ذخیره می کنند که بیشتر عکاسان حرفه ای این را ترجیح می دهند.