ضریب برش (کراپ فکتور – Crop factor) نسبت اندازه سنسور یک دوربین به یک فریم فیلم ۳۵ میلیمتری است. از آن برای محاسبه فواصل کانونی موثر و مقایسه لنزها در بین DSLR ها استفاده می شود. در ادامه این مطلب لنزک با ما همراه شوید تا شما را با اصطلاح «ضریب برش» در دنیای عکاسی بیشتر آشنا کنیم.
ضریب برش اصطلاحی است که تفاوت بین اندازه سنسور دوربین شما و یک فریم فیلم ۳۵ میلیمتری قدیمی را توصیف می کند. این ضریب عمدتا به عنوان راهی برای مقایسه فواصل کانونی لنز وقتی که روی دوربین های مختلف نصب شده است استفاده می شود، که از آنچه به نظر می رسد مهم تر است.
اگرچه ضریب برش پیچیده به نظر می رسد، اما آنقدر که ممکن است فکر کنید سخت نیست، و درک این مفهوم مهم و مفید می باشد. هنگامی که آن را درک کنید، هنگام تصمیم گیری در مورد این که از کدام لنز استفاده کنید، یا هنگام خرید تجهیزات عکاسی، قادر به انتخاب های آگاهانه تری خواهید بود.
مشکل
وقتی شما یک لنز را بر روی یک دوربین نصب می کنید، لنز یک تصویر دایره ای شکل را به پشت دوربین می تاباند. برای یک لنز بخصوص، صرف نظر از دوربینی که بر روی آن نصب شده، این تصویر یکسان است. وقتی که تصویر به فیلم یا سنسور برخورد می کند، یک بخش مستطیل شکل ثبت می شود.
در زمان قبل از عکاسی دیجیتال، تمام دوربین های SLR از فیلم ۳۵ میلیمتری استفاده می کردند. این بدان معنی بود که همه آنها بخش یکسانی از تصویر تابانده شده را ثبت می کردند، که منجر به عکس یکسان برای یک لنز مشخص میشد.
دوربین های دیجیتال تا حدودی چیزهای پیچیده ای دارد. سنسورها جایگزین فیلم شده اند که معمولا کوچکتر از فیلم ۳۵ میلیمتری هستند. از آنجا که آنها از نظر فیزیکی کوچک تر هستند، ناحیه کوچکتری از تصویر تابانده شده را ثبت می کنند، که منجر به عکسی می شود که زاویه دید باریک تری را پوشش می دهد.
یک سنسور کراپ شده یا برش خورده میزان کمتری از یک تصویر تابانده شده را ثبت می کند. زاویه دید باریک تر، اثر استفاده از یک فاصله کانونی طولانی تر را به شما می دهد.
این زاویه دید باریک باعث می شود عکس بیشتر «زوم شده» به نظر برسد، که یک مشکل به شمار می آید – اگر یک لنز یکسان بتواند تصاویر متفاوتی بر روی دوربین های متفاوت ایجاد کند، شما چطور می توانید لنزها را به شیوه ای معنادار با هم مقایسه کنید، یا پیش بینی کنید که آنها بر روی دوربین های مختلف چه میدان دیدی را پوشش خواهند داد؟ ضریب برش (crop factor) برای حل این مشکل اختراع شد.
ضریب برش چیست؟
ضریب برش اختلاف اندازه بین یک فریم فیلم ۳۵ میلیمتری و سنسور دوربین شما را توصیف می کند. به عنوان مثال، اگر دوربین شما یک ضریب برش ۲ دارد، به این معنی است که یک فریم فیلم ۳۵ میلیمتری دو برابر بزرگتر از سنسور دوربین شماست.
بر روی دوربین های دیجیتال مدرن، سنسورهایی با اندازه های مختلف نصب می شود. بهترین SLR های دیجیتال سنسورهایی دارند که هم اندازه با فیلم ۳۵ میلیمتری باشند، بنابراین ضریب برش آنها ۱ است (که به عنوان «فول فریم – full-frame» شناخته می شوند). در انتهای دیگر این مقیاس، دوربین های دیجیتال کامپکت سنسورهای بسیار کوچک، و ضریب برش بالای ۵ یا ۶ دارند. هر چه ضریب برش بیشتر باشد، اثر «زوم شدگی» برای یک فاصله کانونی مشخص قابل توجه تر می شود.
شما می توانید ضریب برش دوربین خود را با تقسیم قطر یک فریم ۳۵ میلیمتری بر قطر سنسور دوربین خود محاسبه کنید. این اعداد ممکن است کمی پیچیده و دشوار به دست آیند، اما خوشبختانه تولیدکنندگان دوربین، ضریب برش را در فهرست کتابچه راهنمای کاربر قرار می دهند تا در وقت شما صرفه جویی کنند.
فاصله کانونی موثر
همه اینها بسیار جالب هستند (یا شاید هم نیستند!)، اما وقتی شما بیرون در حال عکاسی، یا خرید یک دوربین یا لنز جدید هستید، چه تاثیری برای شما دارد؟ خب، این به شما اجازه می دهد تا بین لنزها و دوربین های مختلف مقایسه انجام دهید که در غیر اینصورت مقایسه آنها دشوار است.
اگر شما فاصله کانونی یک لنز را در ضریب برش دوربین ضرب کنید، به «فاصله کانونی معادل» می رسید، که فاصله کانونی مورد نیاز برای ایجاد زاویه دید یکسان بر روی یک دوربین ۳۵ میلیمتری است. به همین دلیل شما ممکن است بشنوید که ضریب برش تحت عنوان «چند برابر کننده فاصله کانونی یا FLM» نیز نامیده می شود.
به عنوان مثال، یک لنز ۵۰ میلیمتری بر روی دوربینی با ضریب برش ۱٫۵، یک فاصله کانونی موثر ۷۵ میلیمتری دارد، چون ۵۰ × ۱٫۵ = ۷۵ اگر شما یک لنز ۷۵ میلیمتری را بر روی یک دوربین با سنسور ۳۵ میلیمتری نصب کنید، عکسی با همان میدان دید به دست می آورید.
این مسئله برخی از حدس و گمان ها در انتخاب یک لنز را از بین می برد. شما ممکن است لنزی بخواهید که اثر یک لنز تله فوتوی ۲۰۰ میلیمتری بر روی یک دوربین فول فریم را تکرار کند. با استفاده از ضریب برش دوربینتان، شما می توانید فاصله کانونی دقیق لنزی که باید برای آن بخرید را محاسبه کنید.
جدول زیر، فواصل کانونی موثر برخی از رایج ترین فواصل کانونی را هنگامی که با دوربین هایی با ضریب برش متداول استفاده می شوند، فهرست کرده است.
فاصله های کانونی معادل برای لنزها و ضرایب برش متداول:
امیدواریم که شما اکنون تصور واضح تری از معنای ضریب برش و این که چطور به شما اجازه می دهد صرف نظر از بدنه دوربین، لنزها را مستقیما با هم مقایسه کنید، داشته باشید. این به شما کمک خواهد کرد تا هنگام خرید تصمیمات آگاهانه تری بگیرید، و در انتخاب لنز مناسب برای عکاسی از یک صحنه به شما کمک کرده، و حدس و گمان ها و سردرگمی ها در انتخاب یک لنز را از بین می برد.
منبع
برگرفته از: photographymad
۲۷ اسفند ۱۳۹۷
سلام
برای گرفتن یک عکس پرتره برای اینک چهره فرد نرمال ترین حالت خودش باشه فاصله ی کانونی و همینطور فاصله از سوژه هم برای دوربین های فول فریم و هم هف فریم چگونه است؟
۳۰ آذر ۱۳۹۵
سلام
ممنون از سایت خوبتون
چون سوالم به این مطلب مربوط میشه اینجا مطرح میکنم، فاصله کانونی که روی لنز های DX نیکون ثبت میشه با در نظر گرفتن ضریب برشه یا بدون اون؟ برای مثال در لنز DX 18-55mm این ۵۵ میلیمتر معادل ۵۵ میلیمتر فول فریمه یا باید در ضریب برش ضرب بشه تا معادل فول فریم بشه؟
۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۶
طبق گفته های بالا معادل فول فریمه . مثلا من که ضریب برش ۱٫۶ دارم وقتی از لنز ۱۰ استفاده کنم تازه میرسم به ۱۶٫ و هیچوقت نمیتونم به این فاصله ( ۱۰ ) برسم ولی از اونطرف وقتی زوم میکنم با لنز ۱۰۰ میتونم به فاصله ۱۶۰ برسم و این خوبه.
در لنز فول فریم دیگه همون مقداری که روی لنز نوشته رو داری.