به اولین شماره از بخش تازه و تخصصی لنزک «عکس‌کاوی»، خوش آمدید. در هر شماره از عکس‌کاوی، شاهد یک عکس زیبا به همراه اطلاعات فنی آن شامل: تجهیزات عکاسی، تنظیمات دوربین، نورپردازی و شرح مراحل عکاسی (از زبان عکاس اثر) خواهید بود. امیدواریم که «عکس‌کاوی» برای شما عزیزان آموزنده باشد و از خواندن آن لذت ببرید. برای مطالعه عکس‌کاوی «شماره ۱» به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
عکس
برای مشاهده عکس در سایز بزرگ روی آن کلیک نمایید.
مشخصات عکس
- عکاس: آقای محمد جواد جوکار
- دوربین: نیکون D7100
- لنز: microscope objective 10x
- سرعت شاتر: ۱/۲۰۰sec
- ایزو: ۱۰۰
سوژه ای که در این عکس مشاهده می کنید یک عنکبوت گرگی (wolf spider) است. «این عنکبوت ها تقریبا همه جا زندگی می کنند، ولی مکان هایی که در آن درختچه و چمن های بلند همراه با حشرات فراوان باشد را ترجیح می دهند». برای یافتن این عنکبوت من به پارک رفتم و برای گرفتنش از یک جعبه استفاده کردم، چراکه برخی از حشرات سمی هستند و من از گرفتن آن ها با دست اجتناب می کنم. دلیلم برای انتخاب عنکبوت ها به عنوان سوژه عکاسی، چشم های آن هاست.
روش عکاسی من، فوکوس استکینگ (انباشتن فوکوس – focus stacking) است. تکنیکی که برای به تصویر کشیدن سوژه در فوکوس کامل استفاده می شود. برای مثال اگر از عنکبوت فقط یک عکس می گرفتم، تنها یک قسمت از آن در فوکوس قرار می گرفت. در فوکوس استکینگ من چیزی بین ۱۰ تا ۴۵ عکس از سوژه با فوکوس های متفاوت می گیرم (با کمک ریل فوکوس با جا به جایی های خیلی ریز از نزدیک ترین نقطه فوکوس به دورترین می روم و عکس می گیرم) و سپس این عکس ها با نرم افزار مخصوص stacking به یک عکس تبدیل می شوند که سوژه واضح و شارپ می شود. من برای استکنیگ عکس هایم از نرم افزار Zerene Stacker استفاده کردم که نسخه ۳۲ و ۶۴ بیتی این نرم افزار موجود است.
حشره باید طی عکاسی ثابت باشد، پس آن را پیش از عکاسی در محیط خنکی قرار می دهم. من آن را به مدت چند دقیقه در یخچال گذاشتم (در جعبه) تا ثابت شود و بتوانم از او عکس های لازم را بگیرم. راه دیگر قرار دادن حشره در فریزر است (مثلا ۴ دقیقه) که باعث کشته شدن آن می شود (من چنین روشی را توصیه نمی کنم، چون قصد آسیب رساندن به حشره را ندارم).
بعد از در آوردن حشره از یخچال، آن را مقابل دوربین روی سطحی صافی مثل مقوا یا کتاب قرار می دهم (مثلا کتابی که روی یک پایه است). به این صورت حشره مقابل لنز دوربین قرار می گیرد. برای پس زمینه هم می توانید از کاغذ های رنگی با رنگ دلخواه استفاده کنید.
من دوربین را روی ریل فوکوس قرار دادم و ریل فوکوس را در جایی محکم و ثابت کردم. شاید کمک کند اگر بدانید که من ریل فوکوسم را به شکل ابتکاری و با کمک تراشکار ساخته ام. ریل فوکوس دست ساز می تواند دقیق تر و ارزان قیمت تر در بیاید، اما شما می توانید ریل های فوکوس آماده مختلف را از اینترنت خریداری کنید.
ریل فوکوس در جا به جایی های خیلی ریز دوربین برای داشتن نقاط فوکوس متفاوت به شما کمک می کند. از این طریق روی قسمت های مختلف سوژه فوکوس می کنید و در نهایت پس از انباشتن عکس ها با نرم افزاری چون Zerene Stacker، یک عکس واضح و شارپ از سوژه خواهید داشت. همچنین برای ثابت نگه داشتن کادر در بین عکس ها و جلوگیری از هرگونه لرزش ناخواسته ای (مثل لرزش دوربین به خاطر فشردن دکمه شاتر) از ریموت کنترل شاتر استفاده کردم
من در این عکس برای بزرگ نمایی از آبجکتیو میکروسکوپ ۱۰x استفاده کردم و آن را با یک اتصال دست ساز (DIY) به دوربین متصل کردم. از معایب این لنز می توان به عمق فوکوس پایین، نداشتن فوکوس اتوماتیک و دیافراگم اشاره کرد، ولی به خاطر تعداد عدسی کم از وضوح (شارپنس) بالایی برخوردار است.
آبجکتیو میکروسکوپ چیست
آبجکتیو های میکروسکوپ (microscope objectives) نام لنز هایی است که در میکروسکوپ ها استفاده می شوند و می توان گفت که کم و بیش تنها راه را برای رفتن فرای ۱۰:۱ عکاسی ماکرو فراهم می آورند.
انواع آبجکتیو میکروسکوپ
آبجکتیو میکروسکوپ ها که در عکاسی فوق ماکرو (extreme macro) به کار برده می شوند به دو گروه تقسیم می گردند: آبجکتیو های متناهی و آبجکتیو های نامتناهی.
آبجکتیو نامتناهی (infinity objective) نوعی است که باید جلوی یک لنز که روی بی نهایت فوکوس شده نصب شود. درحالیکه یک آبجکتیو متناهی (finite objective) تنها باید با فاصله معینی از سنسور دوربین قرار گیرد. برای مثال آبجکتیو CFI Plan 10x/0.25NA 10.5mm WD نیکون یک آبجکتیو نامتناهی برای ۵:۱ تا ۱۰:۱ است. برای اینکه کدامیک از این آبجکتیو ها بهترند پاسخ مشخصی وجود ندارد و انتخاب آنها به ترجیح عکاس بستگی دارد.
برای نورپردازی از فلاش پاپ آپ روی دوربین (نور اصلی من) و یک برگه کاغذ A4 به عنوان دیفیوزر (پخش کننده نور) استفاده کردم تا نور نرم و یکنواختی داشته باشم. از آنجا که نور اصلی فلاش است، باید سرعت شاتر به اندازه ای باشد که نور اطراف بی تاثیر شود. برای همین سرعت شاتر را روی ۱/۲۰۰ ثانیه تنظیم کردم.
صفحه اینستاگرام محمد جواد جوکار
http://instagram.com/jj_jowkar
۲۱ اسفند ۱۴۰۱
درود
آقای جوکار اینستاگرام دارین
۲۴ تیر ۱۳۹۹
خیلی خوب بود. مرسی
۳۰ تیر ۱۳۹۷
سلام و وقت بخیر
چطور میشه دوربین بدون لنز را روی میکروسکوپ یا لوپ سوار کرد. من دوربین کانن ۵۰۰دی دارم و تبدیل آن را هم گرفتم. پند تا عکس از یک نمونه هم گرفتم ولی نور کافی و وضوح کافی ندارد. چطور تنظیم میشه؟
۷ آبان ۱۳۹۵
سلام.مرسی بابت اینکه این تجربه رو در اختیار بقیه هم گذاشتین.
کجا میتونم آبجکتیو لنز تهیه کنم؟فروشگاه های اینترنتی هیچکدوم ندارن.
۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۵
سلام آقای جوکار.
با تشکر از مطلب خلاقانه ای که گذاشتید.
آبجکتیوهای کدام شرکت عمق میدان بیشتری به دست می دهد؟
آبجکتیوهای متناهی و نامتناهی در انتهای کار چه تفاوت هایی باهم دارند؟
و کدامیک عمق میدان بیشتری بوجود می آورند؟
۳۰ آبان ۱۳۹۴
سلام
عالی بود
اگه ممکنه در باره فاصله کانونی و یا اندازه قطعه ای که به لنز وصل شده هم اطلاعات بدید
ممنون
۲۲ آبان ۱۳۹۴
سپاس از انتشار این مطلب آموزنده
محمد جواد جوکار عزیز از تو هم ممنونم از آموزش آموزنده ات
۲۳ آبان ۱۳۹۴
سپاس فراوان از شما که دیدگاهتان را مطرح می نمایید.
۲۱ آبان ۱۳۹۴
استفاده از لنز میکروسکوپی و عکاسیه این چنینی خیلی جالب و جذاب بود.
اگر امکانش هست لطفا بفرمایید فاصله ای که لنز قرار میگیره تا دوربین رو چجوری محاسبه کردید.
۲۴ شهریور ۱۳۹۴
عالی…
کلاهم رو به نشانه احترام بلند می کنم
۱۶ شهریور ۱۳۹۴
سلام ببخشید لطفا بفرمائید چجوری ریل فوکوس رو درست کردین و این فاصله ی لنز ماکرو تا دوربین چقدر باید باشه. نحوه ساخت این وسیله رو هم اگه توضیح بدین ممنون میشم.
۱۷ شهریور ۱۳۹۴
ریل فوکوس رو تراشکاری برام ساخته – میتونید از قسمت ریل سرامیک بر استفاده کنید – توی گوگل سرامیک بر سرچ کنید
۱۴ شهریور ۱۳۹۴
عالی بود. ممنون از لنزک و سپاس از آقای جوکار با عکس فوق العادشون. تنها یک اشتباه تایپی در متن وجود دارد به شرح زیر وجود دارد:
از معایب این لنز می توان به عمق فوکوس پایین، نداشتن فوکوس اتوماتیک و دیافراگم اشاره کرد، ولی به خاطر تعداد عدسی کم از وضوح (شارپنس) بالایی برخوردار است.
که کلمه عمق فوکوس باید عمق میدان ذکر شود.
۱۷ شهریور ۱۳۹۴
میشه گفت عمق میدان کم
البته عمق فوکوس هم میشه گفت
در ماکرو عمق میدان کم هست چه دیافراگم بسته باشه چه باز
و عمق فوکوس هم میتونه صحیح باشه – که برمیگرده به قسمت هایی که فوکوس هست
۱۴ شهریور ۱۳۹۴
اوم،عکس کاوی. چقدر هم خوب؛
فکر میکنم انشاالله یک بخش بسیار سودمند و کاربردی برای ما مشتاقین عکاسی باشه.
میتوانه دوطرفه هم باشه، به این نحو که مخاطبین عکسهایی رو که نحوه گرفته شدنشون براشون سوالیه بفرستن برا شما و در مورد عکسی مشابه اون بحث بشه .
خسته نباشید،یاعلی.
۱۴ شهریور ۱۳۹۴
آبجکتیو ۱۰* از ۳۰ هزار تومن تا ۹۰ تومن هست
۱۷ شهریور ۱۳۹۴
من خودم تا به نتیجه رسیدم هر کدوم بیشتر از ۲۰۰ تومن برام آب خورده –
موقع خرید اوپتیک از ۷۰ تومن تا ۴۰۰ تومن بوده
۱۳ شهریور ۱۳۹۴
Aliiiii??
۱۳ شهریور ۱۳۹۴
خیلی عالی بود
واقعا وجود این بخش در لنزک می تونه خیلی کاربردی و تعاملی باشه مخصوصا که آغاز اون با یک عکاس ایرانی بود
۱۲ شهریور ۱۳۹۴
قیمت یه ابجکتیو ۱۰x چقدره؟
۱۷ شهریور ۱۳۹۴
یه نمونه داشتم ۹۰ تومن ژاپن بود
یه نمونه چینی هم بود ۷۰ تومن
یکی خودم دارم استفاده میکنم ۳۰۰ت هست قیمتش
۱۲ شهریور ۱۳۹۴
با سلام
دو بار باید از شما تشکر کرد. یکبار برای به نمایش گذاشتن عکسی زیبا و بار دوم به خاطر توضیحات خوب و کاربردیتان.
۱۷ شهریور ۱۳۹۴
ممنونم