چطور فاصله ابر کانونی (Hyperfocal) را محاسبه کنیم

فاصله ابر کانونی یا Hyperfocal چیست؟ قبل از معرفی دوربین های دارای فوکوس اتوماتیک، استفاده از فاصله Hyperfocal یک تکنیک فوکوس محبوب بین عکاسان بود، و در زمان حال هم وقتی فوکوس اتوماتیک دوربین در شرایط کم نور خوب عمل نمی کند یک تکنیک فوق العاده برای فوکوس کردن است. در ادامه این مطلب لنزک شما را با فاصله ابر کانونی و نحوه محاسبه آن آشنا خواهیم کرد.

فاصله Hyperfocal به فاصله ای گفته می شود که با فوکوس در آن فاصله با مقدار معینی از دیافراگم می توانید بزرگترین عمق میدان را تا بینهایت داشته باشید، به عبارت دیگر با فوکوس کردن در فاصله Hyperfocal عمق میدان شما مقداری خواهد بود از بینهایت تا نزدیک ترین فاصله ممکن تا دوربین.

عمق میدان زمانی که از ترکیب دیافراگم بسته با لنز واید استفاده شود به شدت افزایش خواهد یافت، استفاده از فاصله Hyperfocal صرفاً برای عکاسی از منظره مناسب است، مخصوصاً زمانی که از لنز پرایم – Prime (استاندارد یا Fix) استفاده می کنید.

لنز واید و دیافراگم بسته هر دو عمق میدان بالایی می سازند. برای مثال، با استفاده از یک لنز ۱۸-۵۵mm، در حالت ۱۸mm با دیافراگم f/22 عمق میدان خیلی بزرگتری خواهید داشت تا زمانی که فاصله کانونی شما ۵۵mm است و دیافراگم شما روی f/5.6 تنظیم شده است.

بنابراین با استفاده از لنز واید و دیافراگمی بسته فاصله Hyperfocal خیلی به شما نزدیک تر خواهد شد، که در نتیجه عمق میدان بزرگتری خواهید داشت. که با استفاده از این لنز بین ۷۷cm تا ۲۸٫۲m متغییر است. در سنسور های Crop Size ضریب سنسور آن در فرمول محاسبه Hyperfocal محاسبه می شود و در نتیجه فاصله بدست آمده دورتر خواهد بود و عمق میدان آن نسبت به سنسور Full Frame کوچکتر خواهد بود.

وقتی بر روی فاصله Hyperfocal فوکوس می کنید با هر ترکیبی از فاصله کانونی و دیافراگم که این کار را کرده باشید در نهایت از فاصله نصف Hyperfocal تا بینهایت در فوکوس خواهد بود.

بیاید فرض کنیم با فاصله کانونی ۲۴mm و دیافراگم f/11 می خواهیم فاصله Hyperfocal را محاسبه کنیم. فاصله ای نزدیک به ۲٫۷m بدست خواهیم آورد، بنابراین هر چیزی از فاصله ۱٫۳۵m تا بینهایت در فوکوس خواهد بود، و همه چیز در این محدوده به طور قابل قبولی واضح است.

لنز های گران قیمت معمولاً فاصله کانونی را یا به صورت نوشته هایی در دور لنز نشان می دهند و یا به صورت دیجیتال و در صفحه Visor دوربین نشان می دهند.

این لنز ها کار را برای ما ساده می کنند، به این شکل که شما به راحتی دوربین را به شکل فوکوس دستی (MF) تنظیم می کنید و با چرخاندن لنز فاصله کانونی را به اندازه مناسب تنظیم می کنید. این در حالی است که خیلی از لنز های ارزان قیمت تر فاصله کانونی را نشان نمی دهند، در این دوربین های تنظیم کردن فاصله ابرکانونی می تواند کمی مشکل باشد.

یک راه حل مناسب در این شرایط استفاده از دستگاه دیجیتالی فاصله سنج است. مدل های ارزان قیمت Ultrasonic دقت پایین تری دارند و در فضای باز مقدار دقیقی را نشان نمی دهند، اما فاصله سنج های لیزری، مانند Bosch PLR 25 Digital Laser Range Finder، خیلی دقیق و خوب عمل می کنند.

این دستگاه فاصله بین ۵cm تا ۲۵m را می تواند نشان دهد، خطای آن کمتر از ۲mm است و قیمت آن نزدیک به ۶۵£ است. ابن دستگاه دارای لیزری است که با استفاده از آن می توانید به درستی در جایی که می خواهید هدف بگیرید و نتیجه دقیق تری بدست بیاورید.

به طور معمول، فاصله Hyperfocal با تغییر دادن دیافراگم و یا زوم کردن به شدت تغییر خواهد کرد، بنابراین در حالت Av (اولویت دیافراگم) عکاسی کنید تا تسلط کاملی بر روی مقدار دیافراگم داشته باشید و بعد از تنظیم دوربین و قرار دادن آن در جای مناسب فاصله کانونی لنز را تغییر ندهید.

وقتی فاصله Hyperfocal را بدست آوردید، می توانید با همان تنظیمات از صحنه های متفاوتی عکاسی کنید. اگر زیاد حرکت می کنید باید به نحوی از ثابت ماندن حلقه زوم و فوکوس مطمئن شوید و با چسب کارتن یا چیزی مشابه با آن فوکوس و زوم را ثابت نگه دارید.

می توانید برای اطمینان از وضوح کامل تصاویر و درستی فاصله Hyperfocal عکس های خود را در LCD دوربین با بزرگنمایی بالا ببینید و وضوح اجسام را بررسی کنید.

تنظیمات عکاسی از فاصله Hyperfocal

نت برداری کنید

جزئیات دوربین خود را به همراه فاصله کانونی و دیافراگم های مختلف که از آنها بیشتر استفاده می کنید در سایت www.dofmaster.com وارد کنید و فاصله Hyperfocal را برای ترکیب های مختلف فاصله کانونی و دیافراگم دریافت کنید و آنها را یادداشت کنید تا بتوانید همه جا به همراه داشته باشید.

• یا می توانید از برگه تقلبی (Cheat Sheet) که در ادامه مطلب برای شما قرار داده شده استفاده کنید.

تنظیمات دوربین را انجام دهید

دوربین خود را روی سه پایه قرار دهید و فاصله کانونی را آنطور که می خواهید تنظیم کنید، دوربین را روی مد AV قرار دهید و دیافراگم مورد نظر خود را تنظیم کنید. نقطه شروع لیزر مشخص شده بر روی دستگاه فاصله سنج را با نقطه کانونی مشخص شده بر روی دوربین در یک راستا قرار دهید، حواستان باشد برای محاسبه دقیق فاصله، نباید فاصله سنج را با انتهای لنز در یک راستا قرار دهید، بلکه باید با نقطه کانونی درون دوربین تنظیم کنید که این نقطه بر روی دوربین با علامتی شبیه به ø مشخص شده است.

اندازه بگیرید و دوربین را جا به جا کنید

از دستگاه فاصله سنج لیزری استفاده کنید تا فاصله دقیق تا سوژه را محاسبه کنید. دوربین را جا به جا کنید تا فاصله بین نقطه کانونی درون دوربین تا سوژه با فاصله Hyperfocal ای که قبلاً با ترکیب فاصله کانونی و دیافراگم تنظیم شده در دوربین بدست آورده اید یکی شود. یادتان باشد به تنظیمات دیافراگم و فاصله کانونی دست نزنید و برای رسید به فاصله ابرکانونی تنها دوربین را حرکت دهید.

دوربین را قفل کنید

با حالت Single Shot (عکاسی تک فریم) عکاسی کنید. نقطه Autofocus را بر روی مرکز کادر قرار دهید. به آرامی دکمه شاتر را تا نیمه فشار دهید تا بر روی سوژه فوکوس کند. حال لنز را به آرامی بر روی فوکوس دستی (MF) قرار دهید و حواستان باشد که حلقه فوکوس نچرخد. در این حالت شاید استفاده از یک نوار چسب کارتن برای ثابت نگه داشتن فوکوس و فاصله کانونی کار مناسبی باشد.

جدول محاسبه فاصله ابر کانونی یا Hyperfocal

در ادامه جدولی شامل فاصله کانونی و دیافراگم های معمول گرد آوردیم تا بتوانید با استفاده از این جدول فاصله Hyperfocal را برای تنظیماتی خاص از فاصله کانونی و دیافراگم داشته باشید، ما این جدول را هم برای دوربین های Crop Frame و هم برای دوربین های Full Frame به صورت جداگانه تنظیم کرده ایم.

برای بزرگتر شدن عکس می توانید روی آن کلیک کنید و یا آن را به سادگی بر روی صفحه Desktop خود بکشید تا بر روی کامپیوتر شما با اندازه بزرگ ذخیره شود.

نکاتی برای گرفتن عکس های واضح تر از منظره با استفاده از فاصله ابر کانونی

حالا که نحوه بدست آوردن و عکس گرفتن با فاصله ابر کانونی را یاد گرفته اید، چند نکته به شما خواهیم گفت تا با استفاده از این نکات بتوانید دقیق تر و مؤثر تر از این تکنیک استفاده کنید.

نکته ای که در تنظیم عمق میدان باید به خاطر داشته باشید و به آن توجه کنید این است که عمق میدان محدوده ای است از نزدیک ترین قسمت واضح تا دورترین قسمت واضح در عکس. که در عکاسی با فاصله ابر کانونی شما حد آخر عمق میدان را در بینهایت قرار می دهید و با این کار عمق میدانی که بدست خواهید آورد وسیع ترین حالتی خواهد بود که با آن تنظیمات می توانید داشته باشید.

فاصله ابر کانونی به تنظیمات فاصله کانونی و دیافراگم دوربین بستگی دارد. البته وقتی با ترکیب خاصی از فاصله کانونی و دیافراگم فاصله ابر کانونی را بدست بیاورید (در صورتی که این تنظیمات را دست نزنید) می دانید که با فوکوس کردن بر روی فاصله ابر کانونی، از فاصله ای مشخص تا بینهایت در فوکوس خواهد بود، که ابتدای محدوده عمق میدان (یا همان فاصله مشخص ذکر شده در جمله قبل) در این حالت دقیقاً برابر با نصف فاصله Hyperfocal خواهد بود.

فاصله ابر کانونی – Hyperfocal

شما لنزی لازم خواهید داشت که درجه بندی فاصله کانونی روی آن نوشته شده باشد. یا برای مثال اگر از دوربین های DSLR Nikon استفاده می کنید و لنز سری D بر روی آن گذاشته اید، نشان دهنده های عمق میدان را در دو طرف نشانه های اصلی فوکوس روی لنز خواهید دید. یکی از این نشانه ها را با علامت بینهایت در یک راستا قرار دهید و دیافراگم دوربین خود را روی f/22 یا f/11 قرار دهید، با این کار به فاصله Hyperfocal دست پیدا خواهید کرد.

محاسبه گر دستی فاصله ابر کانونی

بعضی از لنز ها نشانه عمق میدان بر رویشان ثبت نشده، بنابراین برای بدست آوردن فاصله Hyperfocal به کمک نیاز خواهید داشت. محاسبه گر دستی فاصله Hyperfocal با نام ExpoAperture2 وجود دارد که با قرار دادن اندازه سنسور، فاصله کانونی و دیافراگم در آن فاصله ابر کانونی یا Hyperfocal را به شما خواهد داد.

برنامه های گوشی های هوشمند

اگر شما گوشی هوشمند دارید، مسلماً استفاده از برنامه Depth of Field Calculator (با قیمت ۰٫۹۹$) خیلی بهتر و راحت تر از راه های دیگر خواهد بود. در این برنامه شما دوربین خود را انتخاب می کنید، فاصله کانونی و دیافراگم مورد نظرتان را انتخاب می کنید و برنامه به شما می گوید در چه فاصله ای باید فوکوس کنید.

تمرین

وقتی شما فاصله Hyperfocal را بدست آوردید، لازم نیست نگران فوکوس خود باشید. این عکس با فاصله کانونی ۳۱mm گرفته شده و دیافراگم دوربین در این عکس f/8 بوده است، بنابراین فاصله Hyperfocal با این تنظیمات ۶٫۲m خواهد بود. وقتی ما روی این فاصله فوکوس کنیم، همه چی از فاصله ۳٫۱m ای تا بینهایت در وضوح خواهند بود.

منبع

برگرفته از : Digital camera world