بهترین تکنیک های فوکوس

یکی از اولین قوانین عکاسی این است که سوژه باید واضح و شارپ باشد. اغلب دوربین های مدرن عکاسی چندین راه برای گرفتن عکس های شارپ پیشنهاد می کنند. در این مقاله قصد داریم تا به مهمترین تکنیک های فوکوس دوربین ها نگاهی بیندازیم و بهترین تنظیمات برای استفاده ی آن ها را بررسی کنیم. همچنین به چگونگی انتخاب نقطه فوکوس خودکار (AF point) و استفاده از حالت های فوکوس نگاهی خواهیم انداخت.

فوکوس دستی

اگرچه تقریبا همه ی دوربین های عکاسی جدید می توانند به صورت خودکار فوکوس کنند (دوربین های Leica M9، Leica M9-P و Leica Monochrom استثنا هستند) اما آنها اغلب امکان فوکوس دستی را نیز به شما می دهند. فوکوس دستی قطعا برای عکاسی ماکرو یک انتخاب خوب است چون اغلب دوربین ها برای قفل شدن روی سوژه های بسیار نزدیک مشکل دارند. لنز وقتی دکمه شاتر فشرده می شود دچار این مشکل شده و دائم فوکوس عقب و جلو می شود. در این حالت تغییر حالت دوربین به فوکوس دستی و انجام کار به دست خودتان می تواند کمتر خسته کننده باشد. به علاوه تکنولوژی نمایشگر زنده (Live View: نمایش منظره از نمایشگر دوربین به جای نمایاب، حین عکاسی) فوکوس دستی را بسیار آسان کرده است زیرا معمولا این امکان وجود دارد که عکس را بزرگنمایی کنید تا نقطه مورد نظرتان را بهتر ببینید و سپس فوکوس را روی آن تنظیم کنید تا به طور کامل شارپ شود.

فوکوس تک عکس – Single shot autofocus

فوکوس تک عکس معمولا با single autofocus یا به طور خلاصه single AF معرفی می شود. این تنظیم دوربین را در حالتی قرار می دهد که وقتی دکمه شاتر تا نیمه فشرده می شود روی سوژه فوکوس شده و این فوکوس ثابت مانده تا عکس گرفته شود و دکمه شاتر رها گردد. اگر شما به فوکوس مجدد نیاز داشته باشید لازم است تا انگشت خود را از روی دکمه شاتر رها کنید و دوباره فشار دهید تا فوکوس مجدد انجام شود. حالت فوکوس تک عکس (single AF) برای سوژه های ثابت مانند منظره ها و اشیای بی جان مناسب است.

فوکوس متوالی – Continuous autofocus

وقتی این حالت از فوکوس را انتخاب می کنید، دوربین تا وقتی که دکمه شاتر تا نیمه فشرده است به فوکوس کردن خود ادامه می دهد. این ویژگی باعث می شود این حالت از فوکوس انتخاب مناسبی برای عکاسی از سوژه های متحرک باشد چرا که دوربین فاصله فوکوس را متناسب با جا به جایی سوژه تنظیم می کند. دوربین های حرفه ای مانند Canon EOS 7D و Nikon D7000 قابلیتی دارند که به شما امکان می دهد نقطه ی فوکوس خودکار درون فریم عکس را مشخص کنید که دوربین سوژه را در آن نقطه دنبال و مرتبا فوکوس کند. برخی از دوربین ها حتی به شما اجازه می دهند که مشخص کنید دوربین با چه سرعتی باید به تغییرات سوژه واکنش نشان دهد تا از خارج شدن سوژه از فوکوس حین تغییرات سریع جلوگیری شود. حین استفاده از فوکوس متوالی معمولا پیشنهاد می شود که نقطه شروع فوکوس (AF point) را به صورت دستی تنظیم کنید تا دوربین بداند که سوژه ی هدف چیست تا بتواند آنرا دنبال کند. اگر شما به عکاسی ورزشی یا عکاسی از حرکات سریع علاقه دارید مطمئن شوید که گزینه عکاسی متوالی را در دوربین خود انتخاب کرده اید.

انتخاب نقطه فوکوس – AF point

حین عکاسی با فوکوس اتوماتیک یکی از نقاط فوکوس فعال باید روی سوژه باشد تا به صورت واضح درون عکس ثبت شود. به طور کلی، دو راه برای انتخاب نقطه فوکوس درون دوربین وجود دارد. راحت ترین راه این است که به دوربین اجازه دهید به جای شما تصمیم بگیرد و از انتخاب خودکار نقطه فوکوس استفاده کنید. در بسیاری از موقعیت ها دوربین، خود این کار را به خوبی انجام می دهد و برای موقعیت هایی که وقت زیادی برای عکاسی ندارید مناسب است. اگر چه، در اکثر مواقع دوربین شما سعی بر فوکوس کردن روی نزدیک ترین سوژه به مرکز فریم را دارد و برای فوکوس کردن روی سوژه های کوچکتر یا با جزئیات ریز خوب عمل نمی کند. به این دلایل بهتر است اغلب خودتان درباره نقطه فوکوس تصمیم بگیرید و آن را تنظیم کنید.

انتخاب دستی نقطه فوکوس

تنظیم دستی نقطه فوکوس به شما بیشترین حد کنترل بر روی جایی که دوربین فوکوس خواهد کرد را می دهد. این قابلیت برای عکاسی منظره، اشیا بی جان و پرتره (وقتی که شما زمان کافی برای انجام تنظیمات لازم را داشته باشید) مناسب است. برای انجام این تنظیم، دکمه انتخاب نقطه فوکوس (AF point selection) را بزنید و حین نگاه کردن درون نمایاب از کلید های جهت نما استفاده کنید تا نقطه مورد نظرتان انتخاب شود. وقتی شما به نقطه ی فوکوسی رسیدید که روی سوژه ی شما قرار دارد می توانید فوکوس کرده و عکس بگیرید.

تشخیص چهره

این قابلیت فوکوس معروف نوعی از انتخاب نقطه فوکوس اتوماتیک است که در بسیاری از دوربین های فشرده (compact) و حتی برخی دوربین های DSLR در حالت پخش زنده (Live View) وجود دارد. این ویژگی با تشخیص چهره درون عکس و قرار دادن اولویت فوکوس بر روی آن کار می کند. حالت های بهبود یافته در اینگونه دوربین ها وجود دارد از جمله تشخیص لبخند (Smile Shutter) که به محض تشخیص لبخند سوژه عکس را ثبت می کند. (این حالت با هر لبخندی کار نمی کند ولی می تواند بسیار کارا باشد.) برخی دوربین ها نیز می توانند تنظیم شوند که یک چهره خاص را در میان جمعیت تشخیص دهد و روی آن فوکوس کند. این قابلیت می تواند در هنگام عکاسی از جشن تولد وقتی فرزندتان در بین دیگر بچه ها قرار دارد، یا رویداد های دیگر وقتی سوژه ی شما با دیگران احاطه شده است، بسیار مفید باشد. وقتی حالت تشخصی چهره فعال باشد اطراف چهره ها یک کادر ظاهر می شود تا شما از اینکه آنها شناسایی شده اند با خبر شوید. تا نیمه فشردن کلید شاتر باعث می شود تا چهره های شناسایی شده فوکوس شوند و دوربین آماده گرفتن عکس شود. همان طور که تصور کرده اید، تشخیص چهره برای مهمانی ها و گردهمایی های اجتماعی وقتی شما میخواهید تصویر تعداد زیادی از مردم را بگیرید بسیار مفید خواهد بود.

تکنیک فوکوس و ترکیب بندی مجدد

اگرچه اکثر دوربین های دیجیتال مجموعه ای از نقاط فوکوس را به شما پیشنهاد می کنند که می توانید نقطه ای را که روی سوژه ی شما می نشیند انتخاب کنید، گاهی اوقات ممکن است نقطه ی دقیقی که نیاز داشته باشید وجود نداشته باشد. در این مواقع تکنیک «فوکوس و ترکیب بندی مجدد» کاملا مفید است. این تکنیک می تواند سریع تر از انتخاب نقطه فوکوس باشد حتی اگر نقطه ی فوکوسی روی سوژه موجود باشد. تصور کنید برای مثال نقطه فوکوس مرکزی انتخاب شده اما سوژه شما در گوشه ای از تصویر قرار گرفته باشد. تنها لازم است که دوربین را جا به جا کنید تا نقطه فوکوس روی سوژه قرار بگیرد و سپس کلید شاتر را تا نیمه فشار دهید بنابراین دوربین روی سوژه فوکوس می کند. حالا، همین طور که کلید شاتر تا نیمه فشرده نگه داشته اید تا فوکوس ثابت بماند، دوربین را جابجا کنید تا سوژه در همان مکانی که می خواهید قرار بگیرد، ترکیب بندی مناسبی پیدا کند و سپس کلید شاتر را تا انتها فشار دهید تا عکس ثبت شود. وقتی از این تکنیک استفاده می کنید این نکته کلیدی است که دوربین روی حالت فوکوس تک عکس (single AF) قرار داشته باشد. اگر دوربین روی حالت فوکوس متوالی قرار داشته باشد، دوربین هنگام جابجا کردن آن دوباره فوکوس انجام می دهد و فوکوس از روی سوژه مورد نظرتان جابجا می شود.

فوکوس با دکمه پشتی

راه معمول برای فوکوس کردن فشار دادن دکمه شاتر تا نیمه است ولی تعدادی از دوربین ها یک دکمه برای فوکوس کردن دارند که می توانید این دکمه را بدون ریسک گرفته شده عکس به صورت ناخواسته فشار دهید. این تکنیک به خصوص هنگام استفاده از سوژه های متحرک مفید است که شما می توانید این دکمه را بدون قفل شدن تنظیمات نوردهی فشار دهید و فوکوس کنید و سوژه را دنبال کنید تا جایی که میخواهید از سوژه عکس بگیرید و کلید شاتر را فشار دهید. این تکنیک به شما کمک می کند تا سوژه را شارپ ببینید و عکس را وقتی بگیرید که ترکیب بندی و نور مناسب باشد.

همچنین اگر چیزی به درون کادر آمد، به طور مثال آمدن بازیکن دیگر هنگام عکسبرداری ورزشی، شما بتوانید فوکوس کردن را با برداشتن انگشتتان از روی دکمه مربوطه متوقف کنید اما به عکس گرفتن ادامه دهید. فوکوس با دکمه پشتی همچنین برای عکاسی از سوژه هایی مثل گل یا گیاه که کمی با نسیم جابجا می شوند مناسب است. اگر دکمه شاتر، فوکوس خودکار را کنترل نکند، هر بار که دکمه شاتر فشرده می شود، دوربین برای فوکوس کردن وقت را هدر نخواهد داد و فقط صبر می کنید تا سوژه در محل مورد نظرتان قرار بگیرد و آنگاه عکس می گیرید.

انباشتن فوکوس – Focus Stacking

این یک تکنیک دیجیتالی است که به وسیله آن چنیدن عکس گرفته شده با فوکوس های متفاوت، درون یک عکس ادغام می شوند که این عکس از پیش زمینه تا پس زمینه واضح و شارپ خواهد بود. اگر چه ممکن است این تکنیک در عکاسی منظره استفاده شود ولی کاربرد اصلی آن در عکاسی ماکرو می باشد زیرا که عمق میدان وقتی سوژه به لنز نزدیک می شود بسیار کم است. در حالی که دوربین به طور ثابت روی سه پایه قرار دارد، اولین عکس را با فوکوس بر روی جلوترین قسمت صحنه بگیرید. سپس بدون جابجایی دوربین مرحله به مرحله کمی فوکوس را به درون صحنه جابجا کنید و دوباره عکس بگیرید. این کار را تا فوکوس شدن دورترین بخش از صحنه ادامه دهید. حالا تمام عکس ها می توانند در یک عکس تماما واضح ادغام شوند. این کار به طور دستی با هر نرم افزار ویرایش تصویر که از لایه ها پشتیبانی می کند می تواند انجام شود. Photoshop Element به طور مثال خوب است. در عین حال این کار به صورت خودکار با استفاده از نرم افزار هایی مثل Combine ZM، که به صورت مجانی برای دانلود و استفاده وجود دارد یا ابزار Photo Merge از نرم افزار Photoshop قابل انجام است.