مراقبه یا مدیتیشن ذِن بر تفکر لحظه به لحظه و ژرف نگری تاکید دارد و یکی از لایه های اصلی آن ناظر بودن بر ذهن، آرام کردن آن و دور کردن پریشانی ها است. به این معنی که با افکار و اندیشه ها ستیز نکنیم، از آنها نگریزیم و با برچسب های زشت/زیبا نام گذاری شان نکنیم و تنها ناظر آن ها باشیم. ذِن مراقبه ایست که می توان آن را در هر یک از فعالیت های روزمره مثل قدم زدن، تمیز کردن منزل و… انجام داد و در این مطلب لنزک اریک کیم، استاد عکاسی خیابانی، در مورد به کار گرفتن آن در عکاسی صحبت کرده: «گشتن به دنبال آرامش، آسودگی خاطر و شادی در زندگی، مرا به سمت آشنایی با مراقبه ذِن سوق داد. این تفکر به من کمک کرد تا احساس راحتی کنم، آهسته تر راه بروم، کمتر نگران شوم، و از فشار و استرس خلاص شوم». در ادامه مطلب اریک کیم برای وارد ساختن هرچه بیشتر ذِن به زندگی و عکاسی خیابانی ایده هایی مطرح کرده است که در انتها می توانید با توجه به نکته های اصلی آن اساسش را در هر شاخه ای از عکاسی به کار گیرید.
عکاسی خیابانی «مراقبه راه رفتن» است
من قبلا فکر می کردم که عکاسی خیابانی گرفتن یک عکس خوب، و به دست آوردن تعداد زیادی «لایک» در شبکه های اجتماعی است.
اما اشتباه می کردم.
عکاسی خیابانی تطهیر و آزاد کردن ذهنتان است. عکاسی خیابانی لذت بردن از قدم هایتان (به آرامی) با دوربین در دستتان است. عکاسی خیابانی پیدا کردن زیبایی در جهان طبیعی است. عکاسی خیابانی مربوط به چیزهای معمولی و ساده است.
من قبلا به عکاسی خیابانی مانند «شکار» نگاه می کردم. اکنون عکاسی خیابانی را به عنوان «مراقبه راه رفتن» می بینم – فرصتی برای این که به آرامی راه بروم، ذهنم را آزاد، و افکارم را خالی کنم. من تک تک قدم هایم را با توجه، آرامش و در سکوت بر می دارم.
من بر تنفسم تمرکز می کنم، و از مناظر اطرافم لذت می برم. من به بالا، پایین، چپ، و راست نگاه می کنم. من به افرادی که از کنارم می گذرند لبخند می زنم، به بچه ها سلام می کنم، و هر موقع که ندای قلبم به من بگوید درست است، عکس می گیرم.
لنزک: یکی از پادکست های بسیار خوبی که در زمینه ذِن به زبان انگلیسی منتشر می گردد، «ذِن برای زندگی روزمره» نام دارد که اپیزود ۳۱ آن به راه رفتن با تمرکز حواس یا آگاهانه اختصاص دارد.
هیچ عکس «خوب» یا «بد»ی وجود ندارد
من در مورد عکس هایم به عنوان «خوب» یا «بد» قضاوت نمی کنم – تنها آنها را همانطور که هستند می بینم؛ تصاویری از آنچه که دیده ام و تجربه کرده ام (همان برچسب نزدنی که ابتدای مطلب اشاره کردیم).
هر زمان که ما در مورد یک عکس به عنوان «خوب» یا «بد» قضاوت می کنیم، داریم از تصورات پیش پنداشته خود، و تجربیاتمان برای تاثیر بر درکمان استفاده می کنیم.
در نهایت هیچ عکس «خوب» یا «بد»ی وجود ندارد. اما عکس هایی وجود دارند که برای ما شخصی ترند، و عکس های خاصی که برای ما کمتر شخصی هستند.
بنابراین اعتماد به نفس خود را وابسته به عکس هایتان و این که چند «لایک» در شبکه های اجتماعی می گیرید، نکنید. در عوض، عکس هایی بگیرید که برای شما رضایت شخصی و شادی به همراه می آورند، و مطمئن شوید که برای خودتان عکس می گیرید.
زیبایی را در هر چیزی پیدا کنید
کیوتو، ۲۰۱۶
نکته دیگری که می خواهم به شما بگویم این است که زیبایی را در همه چیز پیدا کنید – چه یک ساختمان مخروبه زیبا باشد، چه چین و چروک صورت کسی، و چه لبخند یک کودک.
عکاسی خیابانی قدردانی از زیبایی در چیزهای پیش پا افتاده است، نه گشتن به دنبال چیزهای خارق العاده، دیوانه کننده، یا جنون آمیز. بلکه پیدا کردن زیبایی بی پیرایه در جهان – و استفاده از دوربینتان برای شناسایی، ثبت، و به اشتراک گذاری آن.
من می دانم که عکاسی خیابانی به من کمک کرده تا نسبت به محیط اطرافم، حس کنجکاوی کودکانه ام و ترسم قدردان تر باشم.
حالا هر موقع که در خیابان راه می روم، و بی هدف پرسه می زنم، عاشق اینم که دوربینم را به سمت هر چیزی بگیرم و با خودم فکر کنم، «واو…» (درست مثل یک کودک).
«ذهن کودکانه» یا «ذهن مبتدی» را با آغوش باز بپذیرید
کیوتو، ۲۰۱۶
چیز دیگری که ذهن مرا در مورد فلسفه ذن درگیر کرده این مفهوم «ذهن کودکانه» یا «ذهن مبتدی» است.
ایده این است که بچه ها از همه داناتر هستند. آنها کنجکاو، و بازیگوش اند، و خلاقیتشان هیچ محدودیتی ندارد. آنها آزمایش می کنند، سرهم بندی می کنند، و چیزهای جدید را امتحان می کنند. آنها مثل «متخصصانی» که در یک طرز فکر خاص تبدیل به فسیل می شوند، نیستند. آنها از همه چیز لذت می برند.
من احساس می کنم که ما می توانیم همین مسئله را به عکاسی خیابانی خود نیز اعمال کنیم. هنگامی که در خیابان در حال عکاسی هستید، در مورد ترکیب بندی، قوانین، یا نظریه ها نگران نباشید. از هر چیزی که برای شما جالب است عکس بگیرید – و در مورد این که دیگران ممکن است چه فکری بکنند نگران نباشید.
از یاد بردن
علاوه بر این، یکی از چیزهایی که من از مراقبه ذِن یاد گرفتم این است که ذهن خود را خالی کنید. در عکاسی به جای «یاد گرفتن»، «از یاد ببرید».
مشکل شخصی من این است که در مطالعه آموزش های بسیاری از اساتید عکاسی خیابانی، اطلاعات، دانش، و «حکمت» زیادی را از این اساتید در ذهنم جمع کرده ام. حالا وقتی عکس می گیرم، قفل می کنم. من بیش از حد به عکاسی فکر می کنم، و در نهایت هیچ عکسی نمی گیرم.
بنابراین سعی می کنم هر چیزی را که یاد گرفته ام، از یاد ببرم – و «ذهن مبتدی» ام را در آغوش بگیرم. زمانی که من مبتدی بودم، همه چیز امکان پذیر بود. وقتی متخصص شدم، همه چیز پُر از محدودیت شد.
نتیجه گیری
کیوتو، ۲۰۱۶
چرا ما زندگی (و خودمان) را اینقدر جدی می گیریم؟ بیایید کودک درون خود را در آغوش گرفته و یاد بگیریم که دوباره در خیابان ها خوش بگذرانیم.
عکاسی خیابانی بازی کردن در خیابان است؛ برای کاهش استرس و اضطراب. عکاسی خیابانی مراقبه راه رفتن، خود درمانی، و راهی برای پیدا کردن آسودگی خاطر و آرامش در زندگی است.
اگر عکاسی خیابانی به زندگی شما استرس، اضطراب، یا ترس اضافه می کند، دارید یک کاری را اشتباه انجام می دهید.
از سادگی عکاسی خیابانی و زندگی لذت ببرید. خودتان را زیاد جدی نگیرید، و هیچ وقت دست از کاوش کردن در خیابان برندارید.
امیدواریم که این مطلب برای شما عزیزان لنزکی آموزنده و الهام بخش واقع شده باشد، و از مظالعه آن لذت برده باشید. اگر در شاخه دیگری از عکاسی فعالیت دارید یا به ژانر دیگری غیر از عکاسی خیابانی علاقه مند هستید، لطفا برایمان بنویسید که چطور می توان اساس مراقبه ذِن را به آن وارد کرد و به طور کلی عکاسی به سبک مراقبه ذن را چقدر مفید می دانید و دیدگاه شما درباره آن چیست؟
اگر از این مطلب لذت برده اید، مطالعه مطلب «۷ روش برای عکاسی منظره به سبک ذِن» نوشته دنیل لان را نیز به شما عزیزان توصیه می کنیم.
نویسنده: اریک کیم (Eric Kim)
۱۱ خرداد ۱۳۹۶
متشکرم لنزک
اما عکسهای ایشون همچین بدون قوانین ترکیبب بندی نیست و تماما رعاییت شده
۲۰ دی ۱۳۹۶
اتفاقاً این نکته ایه که اساتید ذن روش تأکید زیادی می کنن: این که وقتی توی ذن گفته میشه “ذهن مبتدی” منظور این نیست که هر مبتدی به وسیلۀ ذن می تونه استاد فن بشه.
منظور اینه که فرد “بعد از” رسیدن به مهارت در یک فن، باید سراغ ذن بیاد تا یاد بگیره تصنعی کار نکنه و بتونه از محدودیت های قالبی فراتر بره.
برای این نکته، مخصوصاً به کتاب “ذن در هنر کمانگیری” مراجعه کنید.